MỘT THOÁNG NÀO XA.-Thơ KÝ ỨC NGÀY XƯA.

                       Trần thị Tỏi.

          Bây giờ Quảng Ngãi trời đã vào cuối đông. Từng cơn gió man mác chuyển mùa, từng cơn mưa nhè nhẹ lất phất bay…Trời như muốn tươi mát dần lên để chào đón nàng Xuân xinh đẹp trở về. Mùa Xuân đến làm cho mọi vật như hồi sinh sau những ngày tháng lạnh lẽo giá rét của Mùa Đông. Những lúc Tết đến, tôi lại thường bồi hồi nhớ lại quãng đường mình đã đi qua.

          Quê tôi ở Tịnh An - Sơn Tịnh - Quảng Ngãi, một vùng quê nghèo. Người dân nơi đây quanh năm tay lấm chân bùn, một nắng hai sương, cày sâu cuốc bẩm mới làm ra được hạt thóc, hạt gạo...Nhưng rồi thiên tai mưa bão, lũ lụt, hạn hán liên tiếp xảy đến càng làm cho khổ cực, vất vả trăm bề.

          Cha mẹ tôi muốn tôi thoát khỏi cuộc sống của người nông dân nên cho tôi ăn học. Năm 1972 tôi đậu Tú Tài và đậu vào Sư Phạm Qui Nhơn.

          Nhớ ngày nào tôi khấp khởi rời Sơn Tịnh đi qua Thiên Ấn, xe chạy qua cầu Trà Khúc đến Phú Thọ đi ghe vào Qui Nhơn. Vì dạo đó đường bộ không được an ninh. Trên ghe có rất nhiều bạn cũng vào Qui Nhơn học Sư Phạm. Tôi gặp Lệ Thu sau này học cùng lớp nhưng lúc đó chúng tôi chưa quen biết nhau.

          Xuống ghe rồi đến trường. Chúng tôi thật bất ngờ! Ngôi trường Sư Phạm Qui Nhơn quá bề thế! Quá uy nghi! Quá đẹp! Trong khi chúng tôi từ ghe lên, bạn nào mặt mũi thì bơ phờ, áo quần thì nhăn nhúm, luộm thuộm…Riêng tôi nhìn thấy ngôi trường thì quá thích! Đứng trước cổng trường mà say sưa ngắm… Không ngờ mình được học một ngôi trường to lớn như thế này! Qua cái cổng phụ, đi vào bên phải một vườn hoa sứ thơm lừng, rồi đến hàng dương. Bên trái là một dãy lầu cao… trong khuôn viên trường gặp các chị khóa trên, chị nào cũng đẹp nhìn lại mình thì sao mà quê mùa quá!

          Theo dãy hành lang mát rượi, đi vào nội trú. Trời ơi! Nội trú với những dãy lầu, sao mà sang trọng quá.  Bãi cỏ xanh tươi ở giữa cũng rất là xinh. Tôi được phân phòng 114b. Phòng rộng rãi thoáng mát, đầy đủ tiện nghi. Trong phòng tôi gồm có 4 người đều cùng quê Quảng Ngãi: Thương lớp7, Bích Vân lớp7, Phan Thị Bé lớp1 và tôi. Lúc đầu chúng tôi không quen biết nhau nhưng dần dần trở nên thân thiết.

          Đến ngày khai trường, tôi được phân vào lớp nhất niên 6. Lớp 57 bạn cả nam lẫn nữ ở mọi nơi. Từ Quảng Tín, Quảng Ngãi, từ Bình Định, Phú yên, từ Pleiku…

          Nữ chỉ có 11bạn, tuổi trên dưới đôi mươi, trông bạn nào cũng thùy mị, hiền hậu và xinh xắn.

          Nam thì đa phần quá nhỏ con và quá hiền.

          Tôi được sống và học trong môi trường quá dễ thương nên tâm hồn tôi cũng nhẹ nhàng, bay bổng. Những buổi sáng bình minh reo vang, chim ca ríu rít trong vòm lá. Những buổi trưa đùa vui cùng các bạn rồi những bữa cơm nội trú thâm tình. Những buổi chiều nắng vàng vương nhạt xuống hàng cây. Đêm về, từ biển khơi vang vọng tiếng sóng biển hòa với những tiếng tâm sự vui buồn cùng nhau. Ôi một thời thơ mộng không bao giờ quên!

          Giữa năm nhất niên, một người chị khóa 9dạy ở Phù Cát-Bình Định, giới thiệu cho tôi một anh khóa 9 dạy cùng trường với chị. Những ngày nghỉ cuối tuần hay nghỉ lễ, anh ấy thường vào trường thăm tôi. Những ngày ấy tôi thật là vui. Chúng tôi thường đi dạo những con đường trước trường dưới những hàng dương rì rào trong gió, ghé thăm cầu Vị Thủy hay thăm mộ Hàn Mặc Tử hoặc ngồi trên bãi cát vàng mịn màng ngắm nhìn biển xanh bao la. Tình yêu làm cho tôi yêu đời thấy đời là một màu hồng. Thế rồi xa xôi cách trở, càng ngày càng xa dần, có nhiều điều không hợp nên chẳng ai bảo ai và cứ thế đường ai nấy bước.

          Năm 1973, tôi lên năm nhị niên, tôi càng gắn bó với các bạn trong lớp tôi. Từ những lúc đi thực tập giảng dạy tại trường Sư Phạm Thực Hành rồi đến những cuộc đi du ngoạn…tất cả đều để lại nhiều kỷ niệm khó phai.

          Tôi nhớ có một lần đi thực tế Giáo Dục Cộng Đồng. Lớp tôi về miền quê Tuy Phước-Bình Định. Bạn Nguyễn Tài trong nhóm  đang đi bạn bỗng dừng lại kêu mệt... Chúng tôi mất hồn! Tất cả góp tiền lại, bạn Nguyễn Đình Tuấn đi mua nước ngọt, mua bánh kẹo…vì nghĩ rằng chắc là đi sớm bạn chưa ăn sáng? Bạn Tuấn đưa bánh kẹo cho bạn ấy ăn, lấy nước cho bạn uống, chúng tôi ngồi chung quanh quạt cho bạn…không ngờ là bạn giã vờ. Khi biết ra chúng tôi cùng nhau cười như nắc nẻ.

          Tôi còn nhớ mãi những lần đi du ngoạn tại Tu Viện Nguyên Thiều, những buổi ăn trưa bánh mì cari do hai bạn Hoài Thanh và Ren nấu ngon ơi là ngon. Chúng tôi đa phần ở nội trú ăn cơm với canh”toàn quốc” nên tất cả đánh chén một bữa thật no nê.

          Làm sao tôi quên được tiết mục văn nghệ của lớp, cả hội trường cười vang khi bà mai Tâm Thanh cùng ông mai Kim Thạch nhảy ra, liếc qua, liếc lại…bà mai ngoe nguẩy…ông mai lắc lư cái dù… rồi màn rước dâu hoành tráng với những người bưng quả, cầm lọng. Một cô dâu Hoàng Phượng e thẹn đẹp mê hồn trong áo dài gấm, khăn vành đỏ đi bên chú rễ ra dáng thư sinh con nhà giàu áo dài thụng khăn đóng xanh, theo sau là nhà trai nhà gái…Phải gần nữa lớp tham gia trong tiết mục Miếng Trầu Duyên đó.

          Thế rồi chúng tôi thi ra trường. Ngày chọn nhiệm sở, chúng tôi mỗi người một vùng quê, một ngôi trường làng…

          Tôi chọn về Kỳ Sanh - Quảng Tín. Ngôi trường tôi dạy thuộc miền núi.

          Nơi tôi dạy, xung quanh toàn là dừa, cây cối xanh tươi, không khí mát mẻ. Trường có 14 phòng, có 16 giáo viên. Hiệu Trưởng vui vẻ, mọi người quí mến nhau. Học sinh ngoan hiền, dễ thương. Người dân nơi đây rất quý, tôn trọng thầy cô giáo. Tôi nhớ mãi tôi ra trường khoảng tháng mười ta. Bắt đầu rằm tháng mười cho đến tháng chạp là hầu như hai ba ngày lại có phụ huynh đến mời thầy cô đến nhà, khi thì ăn giỗ, khi thì chạp mã…

Tôi cứ nghĩ rằng sau khi ổn định chỗ dạy, chúng tôi sẽ về gặp lại nhau nhưng nào ngờ đâu! ?

          Mùa Xuân năm 75 như một cơn lốc cuốn chúng tôi bay xa mãi…

          Riêng tôi thì bị vùi dập trong cơn lốc! Do lý lịch nên không được dạy. Vì cuộc sống, tôi làm đủ nghề, từ đi buôn, làm ruộng, chăn nuôi…nhưng dù làm nghề gì, tôi cũng luôn giữ phẩm chất đạo đức của người thầy mà các thầy cô trường Sư Phạm đã dạy tôi.

          Dù suốt ngày tôi tay lấm chân bùn, có khi bụng đói meo nhưng nghe họp mặt Sư Phạm ở đâu? thì lòng tôi cũng náo nức, nôn nao đi cho bằng được, để đến gặp mặt bạn bè và để gặp các anh chị em đồng môn.

          Tôi còn nhớ có một lần họp mặt ở Quảng Ngãi, lúc đó tôi không có tiền đi xe về chỗ họp. Thế là tôi đạp xe đạp khoảng mấy chục cây số để đến họp với các bạn bè, các anh, các chị…là tôi thấy mình như trẻ lại tuổi đôi mươi. Rồi sau đó, khi trở về nhà, tôi quay lại với cái cuốc, cái cày, con trâu, cánh đồng, bùn đất rơm rạ…mà trong lòng tôi cứ lâng lâng, bồi hồi với kỷ niệm của một thoáng nào xa.

          Mùa Xuân sắp sửa về! Năm nay tôi thấy vui hơn những xuân qua! Vì gần 40 năm, nay tôi mới biết tin tức và tìm gặp hết thảy bạn bè lớp 6 khóa 11. Mong sao ngày tháng qua mau! Mong sao chân cứng đá mềm, trời êm bể lặng…để tháng 7 /2013 tôi trở về Qui Nhơn thăm lại trường xưa, gặp lại các bạn thân thương của tôi.

Quảng Ngãi, tháng 1 năm 2013.

Trần Thị Tỏi.


Thơ-- KÝ ỨC NGÀY XƯA.
Trần Thị Tỏi.

Tôi trở về mái trường cũ thân thương
Nghe đâu đó tiếng thầy cô vọng lại
Ngày xưa ơi! Có gì lưu luyến mãi
Bước chân quen nay lạ lẫm mất rồi

Tôi lặng thầm đếm khoảng thời gian trôi
Ngược ký ức…đếm một thời mơ ước
Năm tháng trôi…vô tình làm đánh mất
Một tuổi thơ, bè bạn với mái trường

Tà áo dài màu mực tím còn vương
Bàn ghế cũ sân trường xưa vàng nắng
Giờ học Văn tiếng thầy vang đều đặn
Đưa tôi về cổ tích những yêu thương

Lời dặn dò “ Dù đi khắp bốn phương
Con nhớ nhé niềm tin và hy vọng
Thêm một chút niềm tin và nghị lực
Việc con làm ắt hẳn sẽ thành công”.

Bao lớp người thầy đã chở sang sông
Ai nhớ? Ai quên? Con đò ngày xưa ấy
Dòng sông vắng người đưa đò cần mẫn
Khuya sớm miệt mài lặng lẽ…buồn vui

Giữa dòng đời lặng lẽ nổi trôi
Tôi mới thấy mình còn  nhiều khờ dại
Bài học xong một lần tôi nghĩ lại
Vẫn hình như chưa hiểu hết cuộc đời

Cho con một lần quay lại nhé thầy ơi
Thời thơ bé cùng những lời dạy bảo
Bài học thuộc lòng thôi không còn gượng gạo
Áp dụng vào đời con bỗng thấy tự tin

Những ước mơ nay thành hiện thực
Gặp bạn bè ôm chặt trong lòng
Để vơi bớt những nhớ nhung buồn tẻ
Rộ nở những nụ cười tươi thắm hồn nhiên

Tiếng ai vang trong khoảng vắng im lìm
Nghe ấm áp như tiếng thầy ngày ấy
Giọt mồ hôi lan dài theo ngày tháng
Đưa tôi về ký ức một thời xưa.
Quảng Ngãi, tháng 5/2013
Trần Thị Tỏi 6/11.